TWENTE
Noordmolen Landgoed Twickel
Veel molens zijn veelvuldig herbouwd of verbouwd. De eerste bouwdatum gaat vaak honderden jaren terug. Verschillende molens in de regio zijn echter niet meer compleet. Vaak is alleen de korenmolen over. Veel molens hadden vroeger meerdere raderen en gebouwen, waar graan werd gemalen en in een afzonderlijke molen olie werd geperst.
Het is opvallend dat bij de meeste watermolens restaurants en terrassen zijn ontstaan die grote bekendheid genieten. Martin Bels in Mander vermaakt zijn gasten periodiek met het zingen van Italiaanse opera's.
De meeste molens liggen op de mooiste plekjes in de regio. Zo vallen de molens van Frans en Bels in Mander zelfs onder Natura2000, gebieden met de mooiste en meest kwetsbare natuur in Europa. Bij vrijwel alle watermolens worden typische beekvogels als de ijsvogel en de grote gele kwikstaart regelmatig gezien. Vrijwel alle watermolens hebben een eigen website op internet. Uitvoerige informatie over alle watermolens in Nederland, inclusief de molens in Twente en de Achterhoek, is te vinden op www.waterradmolens.nl. Veel molens zijn te bezoeken op bepaalde openingsdagen. Ook worden hier en daar nog producten van molenaars verkocht.
Een lijst met alle watermolens in Twente bekijken?
​
​
​
​
Alles weten over elke watermolen in Nederland?
​
​
​
​
​
​
​
​
Watermolens
Een watermolen is een molen die door de kracht van water wordt aangedreven. Waarschijnlijk waren al in de Vroege Middeleeuwen watermolens in bedrijf om graan te malen. Later werden watermolens ook voor een groot aantal andere doelen ingezet: volmolens, papiermolens, kopermolens, oliemolens, wasserijen etc. Watermolens kunnen naar type en stand van het waterrad worden onderscheiden in bovenslag-, middenslag-, onderslag- en turbinemolens. Bij een bovenslagmolen wordt een beek met een goot omgeleid om het zo boven op het rad te laten stromen. Soms wordt er voor de molen ook nog een molenvijver aangelegd, een soort stuwmeer, zodat er minder snel watertekort ontstaat bij het malen. Bij een middenslagmolen wordt het water halverwege het rad aangevoerd. Bij onderslagmolens stroomt het water onder het rad door.
Voor de watermolens vormt hoog water nauwelijks een probleem. De meeste molens zijn gebouwd in de brongebieden of bovenlopen van kleine beekjes. Alleen molens die verderop langs beken en riviertjes liggen (Singraven in Denekamp) hebben in het verleden met hoog water te kampen gehad. De meeste molens hebben zeker in droge periodes te weinig water. Om die reden werden voor de watermolens molenkolken aangelegd om voldoende water op voorraad te hebben. Nog steeds kunnen molens zoals de Noordmolen in Ambt Delden of Herinckhave in Fleringen niet malen bij droogte.
Watermolen (Noordmolen) Landgoed Twickel, illustratie van vroeger
​
De Noordmolen van Landgoed Twickel bestond al voor 1347. Vroeger was het een dubbele watermolen. Nu resteert alleen de oliemolen, bestemd voor het persen van olie uit koolzaad en lijnzaad.
Bron tekst: Lutkenhaus, R. (2010, 12 september). Watermolens in Twente en de Achterhoek. Geraadpleegd op 7 december 2020, van https://www.tubantia.nl/overig/watermolens-in-twente-en-de-achterhoek~a1cf6124/